Od dziewiętnastej edycji Festiwalu, na Opolskich Lamach pokazujemy w jak znakomitej formie jest obecnie polskie kino. Do Konkursu Głównego Filmów Pełnometrażowych wybraliśmy najciekawsze rodzime produkcje ostatnich lat. W sekcji zobaczycie historie ludzi mierzących się z najważniejszymi problemami współczesności - portrety jednostek i społeczne panoramy . Za pośrednictwem filmów doświadczycie całego spektrum emocji – radości, smutku, wzruszeń, a także drogi, która jest naszym tegorocznym motywem przewodnim.
Składające się na konkurs filmy układają się w swoisty przekrój ostatnich miesięcy w polskim kinie. Wybraliśmy obrazy nie tylko ważne, ale też atrakcyjne, posługujące się różnymi oryginalnymi stylistykami i autorskimi podejściami. Oprócz fabuł pokażemy wam też najciekawsze produkcje dokumentalne, uzupełniające naszą panoramę dzisiejszej Polski o spojrzenie non-fiction. Wszystkie tytułu łączy jedno – Polska. Nasz festiwal będzie swoistym oknem, przez które będzie można wyjrzeć i zobaczyć wiele oblicz współczesnej Polski – od wsi, przez małe miasteczka aż po zakamarki stolicy.
konkurs główny
FILMÓW pełnometrażowych
oficjalna selekcja 2024
FABUŁA
Biała odwaga reż. Marcin Koszałka / Polska 2024 / 115 min.
Koniec lat 30. na Podhalu. Utalentowany taternik, potomek znakomitego góralskiego rodu Jędrek Zawrat lubi życie na krawędzi. Gdy się wspina, wybiera najtrudniejsze drogi, gdy kocha gotów jest poświęcić wszystko. Jego wybranką jest piękna Bronka. Jednak na skutek rodzinnej decyzji ręka dziewczyny zostaje oddana starszemu z braci Zawratów, statecznemu i poważnemu Maćkowi. Dumny Jędrek porzuca rodzinne strony, by szukać zapomnienia wśród krakowskiej bohemy. Na swojej drodze spotyka niemieckiego naukowca i alpinistę Wolframa, który głosi teorię, w myśl której Górale pochodzą od starogermańskiego plemienia Pragotów.
Drużyna A(A) reż. Daniel Jaroszek / Polska 2024 / 132 min.
Czwórka uzależnionych krzyżowo alkoholików, żeby uratować swój ośrodek terapeutyczny, podejmuje się przeszmuglowania przez całą Polskę dwóch cystern spirytusu. Dla własnego bezpieczeństwa porywają w trasę swojego terapeutę. Podróż okazuje się jednak bardziej niebezpieczne niż się spodziewali, bo w ślad za nimi – a raczej za nielegalnie przewożonym alkoholem – podąża również Celniczka, która nie do końca jest tym, za kogo się podaje. Od tej pory wszystko się komplikuje. Czy Leszkowi, Wioli, Dominikowi, Karolinie i Wojtkowi uda się zakończyć misję, ale też nie ulec słabościom i nie przerwać terapii?
,,Drużyna A(A)” to historia o wzajemnym wsparciu, dzięki któremu można pokonać własne słabości. A także o tym, jak istotne są dla tego zwycięstwa dobre cele w życiu. Ale nikt nie mówił, że będzie łatwo – zwłaszcza, gdy pokusa jest tak blisko…
Dzień i noc reż. Katarzyna Machałek, Łukasz Machowski / Polska 2022 / 89 min.
Dwie historie opowiadające o kobiecej przyjaźni i towarzyszącej jej magii. Film zabiera widzów w podróż na Roztocze - do dzikiej, leśnej krainy na wschodzie Polski, gdzie magiczne obrzędy i wierzenia ludowe są od pokoleń silnie obecne w życiu jej mieszkańców. Tu wciąż można spotkać staruszki żyjące w niebieskich chatkach, szamanki odprawiają rytuał wylewania wosku, a bagna skrywają dusze przodków. Kobiety z Roztocza, pomimo wielu przeciwności losu, zawsze trzymały się razem. Łączyła je pasja do śpiewu ludowego oraz czułość we wzajemnych relacjach. Forma narracji hybrydowej, łącząca fabułę z czysto dokumentalną obserwacją, pozwoliła twórcom w oryginalny sposób opowiedzieć o młodości i starości kobiet z Roztocza, tworząc filmową mozaikę. W roli głównej wystąpiła Sandra Korzeniak, wcielając się w wiedźmę Nawoję, a muzykę do filmu skomponował wybitny kompozytor z Wenezueli, Nascuy Linares.
Rój reż. Bartek Bala / Polska 2023 / 100 min.
RÓJ to historia rodziny, która w walce o wolność i niezależność zmienia swoje dotychczasowe życie i zamieszkuje na odizolowanej od rzeczywistości wyspie. Rodzice i dwójka ich dorastających dzieci żyją w zgodzie z naturą i niemal do perfekcji doprowadzają sztukę przetrwania.
Żyją zgodnie z ideą samowystarczalności, minimalizmu, ekologii, a dzięki rytuałom tworzą namiastkę wspólnoty. W tym układzie to ojciec jest głową rodziny i decyduje o jej losie, uczy przetrwania, wpaja ideę absolutnej wolności, dającą poczucie szczęścia, jakie niesie życie z dala od cywilizacji. Podział ról i zasady wydają się proste, jednak szybko pojawiają się rywalizacja i bunt. Piętrzące się rodzinne problemy i napięcia zaczynają zakłócać dotychczasowy spokój i relacje, zmieniając układ sił w rodzinie. Sytuację pogarsza kolejna zima, która może być wyjątkowo trudna, a zapasy jedzenia i wody mogą się okazać niewystarczające. W głowach członków rodziny rodzi się strach, zostają postawieni przed coraz trudniejszymi wyborami…
Simona Kossak reż. Adrian Panek / Polska 2024 / 100 min.
Simona Kossak, córka malarza Jerzego Kossaka i wnuczka Wojciecha, pozbawiona talentu, który od pokoleń definiuje jej rodzinę, dorasta nie zaznając ciepła ze strony despotycznej matki. Gdy po studiach rzuca wszystko – dom, tradycję, społeczne konwenanse – i obejmuje posadę naukowczyni w Białowieży, zaczyna życie na własnych warunkach. Osiedla się w środku puszczy, w domu bez prądu i bieżącej wody, w otoczeniu dzikiej przyrody. Tam, na magicznym odludziu poznaje fotografa Lecha Wilczka, z którym dzieli pasje – miłość do natury i… potrzebę wolności. Ich niezwykła relacja wymyka się wszelkim schematom. Jednak wyobrażenia Simony o pracy przyrodnika i pozycji młodej kobiety w świecie zdominowanym przez mężczyzn ulegają bolesnej weryfikacji. Musi stanąć w obronie nie tylko swoich ideałów, ale również świata roślin i zwierząt.
Tyle co nic reż. Grzegorz Dębowski / Polska 2023 / 93 min.
Jarek (Artur Paczesny) to rolnik z krwi i kości, który nie boi się ciężkiej pracy ani konfrontacji z władzą. Kiedy lokalny poseł zdradza interesy miejscowych, Jarek zostaje liderem protestu i organizuje pikietę pod domem polityka. Nie wie, że wkrótce znajdzie się w samym środku mrocznej intrygi, która zagrozi jego bliskim i postawi pod znakiem zapytania wymarzoną przyszłość…
Film doceniono podczas ostatniego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Grzegorza Dębowskiego nagrodzono za najlepszy debiut reżyserski i najlepszy scenariusz. Grającego główną rolę Artura Paczesnego obwołano najlepszym aktorem. Agnieszka Kwietniewska zdobyła laur dla najlepszej aktorki drugoplanowej.
Ultima Thule reż. Klaudiusz Chrostowski / Polska 2024 / 79 min.
Ultima Thule to koniec znanego świata. Film jest opowieścią o odkrywaniu siebie, naturze i nieoczywistej przyjaźni. Trzydziestoletni Bartek wyrusza w samotną podróż na najbardziej odosobnioną brytyjską wyspę, aby odnaleźć siebie. Ma ze sobą tylko plecak, wspomnienia i pytanie „co dalej ? „. Dzika natura, praca i nowe relacje codziennie wystawiają go na próbę, ale dają także szansę na spojrzenie w głąb siebie i odpowiedzenia sobie na najważniejsze pytania.
W nich cała nadzieja reż. Piotr Biedroń / Polska 2023 / 88 min.
W rzeczywistości postapokaliptycznej Ewa walczy nie tylko o przetrwanie, ale i zmaga się z dotkliwą samotnością. Długotrwałe uczucie izolacji nie jest jednak jej jedynym problemem. Prawdziwy dramat zaczyna się, kiedy przez absurdalną sytuację wchodzi w konflikt ze swoim jedynym towarzyszem - Robotem. Zaczyna się wówczas prawdziwa walka o życie z maszyną wyposażoną w sztuczną inteligencję, która dla Ewy, staje się większym zagrożeniem niż otaczający świat.
Film porusza temat przyszłości świata w obliczu globalnych katastrof i rozwijającej się technologii.
Wróbel reż. Tomasz Gąssowski / Polska 2024 / 106 min.
Remek Wróbel to listonosz i zapalony piłkarz amatorskiej drużyny. Dobiega czterdziestki, wiedzie życie kawalera. Z pasją studiuje encyklopedię, ćwicząc swoją nadzwyczajną pamięć. Poza obrotnym, prowadzącym szemrane interesy, przyjacielem Pedrem nie ma na świecie nikogo bliskiego. I dobrze mu z tym. Pewnego dnia wszystko się zmienia – jego poukładane życie wywraca się do góry nogami, do tego niespodziewanie pojawiają się w nim nowa, wygadana sąsiadka Marzenka i dziadek, którego do tej pory nie znał. Remek będzie musiał się nauczyć, jak zrobić lemoniadę, gdy życie daje ci cytryny.
DOKUMENT
Córy węgla reż. Aneta Nowicka / Polska 2023 / 68 min.
Dwudziestoparoletnia Oliwia wyrusza w podróż do piekła. Kultywując górnicze tradycje rodzinne, za namową matki zatrudnia się w sortowni, należącej do jednej ze śląskich kopalń. Tam nadzorując pracę maszyn, wybiera ręcznie odpady przemysłowe i sprząta węglowy pył. Dla jej rodziny to najlepsza życiowa droga. Kopalnia wciąż reprezentuje mit życiowej stabilizacji i dobrej emerytury. Siostra bohaterki, Iza, chcąc odciągnąć Oliwię od kopalnianego kieratu, pokazuje jej inne perspektywy.
Drzewa milczą reż. Agnieszka Zwiefka / Polska, Niemcy, Dania 2024 / 84 min.
Runa, szesnastoletnia Kurdyjka, uciekła wraz z rodziną z Iraku przed atakami ISIS i jak wiele innych osób uchodźczych, trafiła na polsko-białoruską granicę. W końcu udaje jej się dotrzeć do Polski, jednak cena jaką ponosi za bezpieczeństwo i azyl jest ogromna. Jej matka, będąc w zaawansowanej ciąży, umiera w szpitalu wskutek wycieńczenia i warunków, jakie panowały w przygranicznym lesie. Teraz Runa musi dorosnąć w przyspieszonym tempie — to ona zostaje głową rodziny, by zaopiekować się czwórką młodszych braci i ojcem, który nie radzi sobie z narastającymi trudnościami. Film towarzyszy niepewnym losom całej rodziny, która podczas pobytu w obozie dla uchodźców zmaga się z traumą i groźbą deportacji. Na pierwszym planie znajduje się jednak portret zwyczajnej i zarazem niezwyczajnej nastolatki. Runa kocha rysować, słuchać muzyki i uczy się języka polskiego, marząc o studiach prawniczych. Jej ucieczką od codzienności jest szkicownik, który z kronikarską starannością wypełnia kolejnymi obrazami, opowiadając swoją historię, zawieszoną w czasie i przestrzeni. Jednocześnie, z ogromną dojrzałością, stara się poprowadzić rodzinę ku nowemu rozdziałowi życia i odważnie patrzeć w niepewną przyszłość. Czy Runie uda się odnaleźć spokój i nowy dom dla siebie i bliskich?
Las reż. Lidia Duda / Polska, Czechy 2024 / 84 min.
Asia i Marek po studiach kupili stary dom tuż przy wschodniej granicy Polski - w Puszczy Białowieskiej, najstarszym lesie Europy. To ich mały raj - miejsce, w którym ich dzieci miały bezpiecznie dorastać z dala od problemów współczesnego świata. Dla Marysi, Ignacego i Franka las jest drugim domem, oswojonym i niebudzącym lęku. Ale pewnego dnia las się zmienia. Pojawiają się w nim Obcy, Inni, Uchodźcy - niechciani i w Polsce, i w Białorusi. Cała rodzina im pomaga, mimo że polskie prawo tego zabrania, bo jak można zostawić drugiego człowieka bez pomocy?
Wanda Rutkiewicz. Ostatnia wyprawa reż. Eliza Kubarska / Polska 2024 / 80 min.
Prawdziwa historia Wandy Rutkiewicz, pierwszej kobiety świata i pierwszej osoby z Polski na najwyższych szczytach ziemi – opowiedziana przez nią samą. Wanda bez zaproszenia wkroczyła w męski świat wypraw wysokogórskich i zapłaciła za to najwyższą cenę. Reżyserka filmu, która sama jest alpinistką, wyrusza w Himalaje śladami Wandy. Wskazówką do poszukiwań jest audio-pamiętnik bohaterki znaleziony wśród sterty materiałów archiwalnych. Wanda zaginęła 30 lat temu. Jej ciało nigdy nie zostało odnalezione. Niektórzy twierdzą, że została w klasztorze buddyjskim. Film eksploruje jej życie i tajemnicę z udziałem znanych wspinaczy: Reinholda Messnera, Krzysztofa Wielickiego i Carlosa Carsolio, a także bliskich jej kobiet: siostry Janiny Fies i menadżerki Marion Feik.
Przynoszę ci dzikość reż. Dyba Lach / Polska 2024 / 69 min.
Przytłoczony degradacją ukochanej rzeki muzyk postanawia przepłynąć tradycyjną, drewnianą łodzią 1300 km, by symbolicznie odzyskać dla niej dzikość.
40 dniowa podróż pozwala doświadczyć pozaludzkiego świata przyrody z perspektywy człowieka, który uważnie słucha. Zanurzyć się w pierwotnych dźwiękach rzeki, zapomnieć na moment o zakrzyczanej codzienności. Jego droga staje się pretekstem do rozmów o rzekach i wpływie człowieka na środowisko. Przypomina o katastrofie ekologicznej na Odrze - jednej z największych w historii nowożytnej Europy.
Rave reż. Łukasz Ronduda, Dawid Nickel / Polska 2024 / 79 min.
Film opowiada o muzyce techno i kulturze rave w Polsce. Przewodnikiem po tym świecie jest dwójka młodych rejwerów z pokolenia Z: Marysia i Janusz oraz Marcello Zamenhoff, performer i jeden z pionierów techno w naszym kraju. Młodzi bohaterowie są zafascynowani modą na lata 90. XX wieku, ale posiadają też krytyczną świadomość naiwności oraz utopijności postulatów osób z pierwszego polskiego pokolenia techno.
Film zderza współczesność z unikalnymi archiwami polskich imprez sprzed 30 lat, reprezentującymi konflikt pomiędzy miejską, artystyczną kulturą rejwową a wiejskmi imprezami techno spod znaku klubu Ekwador w Manieczkach. Bohaterowie szukają odpowiedzi na podstawowe pytanie, czy młodemu pokoleniu uda się pojednać podzieloną klasowo od lat 90. XX wieku scenę klubową w Polsce?
Ula reż. Agnieszka Iwańska / Polska 2023 / 74 min.
„To jest kolebka naszej ukochanej muzyki. Tam musimy się sprawdzić” – w taki sposób Michał Urbaniak przekonał polską wokalistkę jazzową Urszulę Dudziak, żeby wyruszyła z nim na podbój USA. Film jest zapisem tej fascynującej i burzliwej podróży, opowiadanej zza kadru przez samą artystkę – skądinąd wyborną gawędziarkę. Jego tworzywem są archiwalia przybliżające PRL lat 60. czy Nowy Jork w latach 70. i 80. oraz sama muzyka. Słuchając scatowych wokaliz, poznajemy Dudziak jako kobietę, imigrantkę i przede wszystkim nadzwyczajną artystkę, tworzącą z największymi osobowościami jazzu.
Tylko dzień i noc reż. Grzegorz Brzozowski / Polska 2024 / 69 min.
Pandemia, czas twardego lockdownu, gdy kontakt z drugim człowiekiem jest mocno ograniczony. Najpowszechniejszym sposobem komunikacji stają się rozmowy przez internet, co reżyser wykorzystuje, by porozmawiać z osobami tkwiącymi - podobnie jak on - samotnie w mieszkaniach. Czego się boją? Jak sobie radzą? Ludzie w różnym wieku, w różnych krajach, o różnych historiach opowiadają o samotności i lęku. Czas izolacji sprawia, że bohaterowie w rozmowach chętniej otwierają się i zwierzają z bardzo intymnych doświadczeń. Rodzą się nowe znajomości, padają ważne słowa.
Wycieczka do lasu reż. Sławomir Mielnik / Polska 2023 / 60 min.
Czy pokolenie dzieci Tik Toka i Minecrafta nie „umrze z nudów” na wycieczce do lasu? Reżyser filmu towarzyszył grupie uczniów, która przez cały rok wyjeżdżała do lasu, aby być ze sobą i przyrodą. Przeżycia i doznania, które pojawiają się podczas leśnych zajęć, są często zaskoczeniem dla nich samych. „Wycieczka do lasu” jest nie tylko obserwacją emocji i zachowań wynikających z niecodziennej sytuacji, ale pokazuje jak młodzi ludzie odnajdują się w przyrodzie.
W stronę słońca reż. Agnieszka Kokowska / Polska 2024 / 92 min.
Kasia i Robert, rodzice trzech chłopców, decydują się zmienić swoje dotychczasowe życie i wyruszyć w podróż kamperem. Nie mają celu i planu, a ich kompasem są marzenia o wolności i bliskości. Z każdym kilometrem coraz wyraźniej widać jednak rozdźwięk pomiędzy początkowymi wyobrażeniami, a trudami życia w drodze. Czy pozostawienie za sobą wszystkiego i wyjazd w nieznane może być receptą na szczęście?
“W stronę słońca” to opowiedziany z wizualnym rozmachem film drogi rozpięty na przestrzeni 4 lat, 9 krajów i 50 tysięcy kilometrów, a jednocześnie niezwykle intymny i szczery portret rodzinny. I chociaż dokument zabiera widzów w malowniczą podróż, od Bułgarii aż po Gruzję i Maroko, pozwalając im niemal na własnej skórze poczuć wiatr we włosach, to jednak zmieniające się krajobrazy są tu tylko tłem dla prawdziwej przemiany, która zachodzi w każdym z bohaterów. Życie poza system zmusza ich do konfrontacji z samymi sobą: Kasia i Robert definiują bliskość w nowych warunkach, Leon dojrzewa do ważnej samodzielnej decyzji, a Tymon i Tytus dorastają w prawdziwej szkole życia jaką jest podróż